SZLAKI ZNAKOWANE TERENIE GMINY NOWA SŁUPIA

SZLAK CZERWONY im. Edmunda Massalskiego.

Długość trasy na terenie gminy: 8 km
Przebieg szlaku przez naszą gminę: 10,5 km Góra .Jeleniowska /531/ - 13,5 km Paprocice /320km/ - 15,5km Kobyla Góra /395/ -l 6,5 km Trzcianka /320/ - 19,0 km Łysieć ( Łysa Góra, Św. Krzyż) /595/

1. Proponowane miejsca odpoczynku: Przełęcz Jeleniowska, Paprocice ( nad strumieniem lub lasem) przed wejściem do ŚPN, Św. Krzyż - turystyczne miejsce wypoczynku w ŚPN.
2. Atrakcje turystyczne: Wędrówka głównym szlakiem Gór Świętokrzyskich dostarczy niezapomnianych wrażeń. Prawie w całości trasa prowadzi przez tereny objęte ochroną ( ŚPN, Jeleniowski Park Krajobrazowy).

POCZĄTEK TRASY
Wycieczkę rozpoczynamy idąc szlakiem czerwonym, na brzegu lasu skręcamy w prawo i szeroką drogą (z lewej widoczna jest pokryta polami Przełęcz Jeleniowska), przecinają strumień podchodzimy w górę. Po osiągnięciu najwyższego punktu drogi skręcamy w lewo i zaraz w prawo. Przecinką idziemy w górę do wypłaszczenia, gdzie skręcamy w lewo na grzbiet, a następnie nim w prawo na szczyt Jeleniowskiej Góry. Rezerwat "Góra Jeleniowska" na pow. 15,56 ha objęto ochroną naturalne zbiorowiska lasu jodłowo-bukowego i pozostałości dawnego gołoborza wraz z ostańcowymi skałkami.
Szlak trawersuje od płn. stoku, dochodząc do poprzecznej drogi, którą dochodzimy w lewo do brzegu lasu, gdzie skręcamy w prawo. Przecinając strumień i drogę Łagów- Nowa Słupia dochodzimy do Paprocie. A następnie podążmy w prawo przez wieś do lasu. Według tradycji miejscowość założył Bartosz Paprocki, autor "Herbów rycerstwa polskiego". Spod lasu rozciąga się widok na Górę Jeleniowska. Z prawej widzimy zalesione, płaskie i długie wzniesienie Wału Małacentowskiego (400 m.).
Skręcając w lewo i zaraz w prawo w las, wchodzimy na wierzchołek Kobylej Góry, gdzie przecinamy szlak zielony Łagów- Nowa Słupia. Dalej stromo w dół przecinamy potok Słupianki, drogę Kielce- Nowa Słupia (z lewej ok. 400 m. przystanek PKS) i utrzymując dotychczasowy kierunek marszu osiągamy brzeg lasu. Idziemy mieszanym lasem początkowo w lewo a potem w prawo. Po przekroczeniu strumienia wchodzimy w " królestwo" okazałych buków i potężnych, obecnie obumierających jodeł.
Jesteśmy w Świętokrzyskim Parku Narodowym, w jego ścisłym rezerwacie " Święty Krzyż", w który nie prowadzi się żadnej gospodarki. Wędrując tym odcinkiem szlaku możemy zobaczyć jak wyglądały dawne puszcze. (Przypominamy, że po parkach narodowych możemy wędrować tylko znakowanymi szlakami turystycznymi i drogami publicznymi.).
Po dojściu asfaltowej dróżki, wchodzimy po schodkach widocznych z prawej na wschodni taras Łyśca, gdzie rozlokowane są zabudowania klasztorne, przy których kończymy wędrówkę. Łysica najwyższy wierzchołek Gór Świętokrzyskich, 612 m n.p.m. W partii przyszczytowej gołoborza, z których ograniczone widoki w kierunku północnym. Święty Krzyż ( Łysa Góra, Łysieć) Kończy od wsch. Pasmo Łysogórskie. Jest drugim, co do wysokości szczytem (595m) w Górach Świętokrzyskich. Ze względu na usytuowany tu klasztor jak też dogodny dojazd PKS, jest najliczniej odwiedzanym wierzchołkiem w tych górach. Na pn. stoku, pod szczytem największe rumowisko skalne, tzw. Gołoborze Kobendzy ( dł. ok. l km). Szczyt Łyśca otaczał kamienny wał kultowy dawnego ośrodka pogańskiego. Miał on kształt wydłużonej podkowy, otwartej ku zach., gdzie nie został dokończony. Do chwili obecnej zachowało się ok. 1,5 km wału zbudowanego z bloków kwarcytowych, pochodzących z gołoborzy. Wał miał wys. ok. 2-2,5 m. W miejscu dawnego kultu pogańskiego usytuowano zespół klasztorny Benedyktynów. Legenda wiąże powstanie klasztoru z osobą Bolesława Chrobrego i królewicza węgierskiego św. Emeryka, datując powstanie obiektu na 1006 r. W XII w. powstał z fundacji Bolesława Krzywoustego zespół zabudowań klasztornych. Od średniowiecza klasztor stanowił ośrodek kultu religijnego. Od 1936 r. do chwili obecnej część pomieszczeń klasztornych zajmuje Zakon Misjonarzy Oblatów Najświętszej Marii Panny. W obiektach więziennych w 1. 1941-42 Niemcy urządzili obóz jeńców radzieckich. Cmentarz pomordowanych (pomnik) znajduje się na polanie "Bielnik" (dojście od szlaku niebieskiego). W zach. skrzydle klasztoru znalazło siedzibę Muzeum Przyrodniczo - Leśne Świętokrzyskiego parku Narodowego. Na szczycie Łyśca wystawiono w 1. 1962-66 przekaźnik PR i TV ( wys. wieży ok. 151 m). W skład zespołu klasztornego wchodzi kościół barokowo-klasycystyczny z lat 1781-1806. Można też zwiedzić Kaplicę Oleśnickich (wejście przez zakrystię) fundacji M. Oleśnickiego, zbudowana w 1. 1614-20, Z czasów budowy pochodzi ołtarz i nagrobek rodziny oleśnickich. Tu we współczesnym tabernakulum przechowywane są otaczane czcią relikwie Krzyża Św.
INFORMACJE PRAKTYCZNE
a)   Najdogodniejsze dojazdy PKS: Święty Krzyż z Kielc, (lub do Trzcianki z Kielc lub Ostrowca Św.)

SZLAK NIEBIESKI im. Stanisława Jeżewskiego

Długość trasy na terenie gminy: 14 km
Przebieg szlaku przez naszą gminę:65,5 km Włochy -69,0 km Grzegorzowice - 72,5 km Stara Słupia -Podchełmie - 76,5 km Nowa Słupia - 80,0 km Łysieć (Św. Krzyż)

1. Dogodne miejsca do wypoczynku: Grzegorzowice kościół, Stara Słupia nad rzeką, Nowa Słupia parking.
2. Atrakcje krajoznawcze : Szlak prowadzi przez m.in. Góry Świętokrzyskie.

POCZĄTEK TRASY 
Zaczynamy wędrówkę od wsi Włochy. Mijając zestawione w czworobok typowe świętokrzyskie zagrody dochodzimy do przystanku PKS, gdzie szlak zakręca przy młynie (stawy) w lewo. Nad rzeką pozostałości zbiornika i młyna(znajdujące się w miejscowości Włochy). Idąc szlakiem przechodzimy przez most na Pokrzywiance i na pierwszym skrzyżowaniu skręcając w prawo przecinamy rzekę Dobruchnę, za którą w lewo skos. Podchodzimy w górę wśród rozrzuconych zabudowań. Za domem nr 37 we wsi Skały osiągamy skrzyżowanie gdzie kierujemy się w lewo i przy gospodarstwie zaczynamy schodzić ścieżką w prawo do widocznego, pomalowanego na żółto domu. Dalej ścieżką w dół do kładki na Dobruchnie i strumieniu, za którymi szeroką drogą dochodzimy do zabudowań w Grzegorzowicach. Malowniczo usytuowany na stoku wzgórza kościół składa się z dwóch części: starszej w stylu romańskim rotundy z półkolistą absydą i dobudowanej od zach. nawy w 1624 r. W absydzie okrągłe okno z odkutym w piaskowcu czwórlistym przezroczem. Wyposażenie w większej części pochodzi z okresu baroku. Z d. zespołu parkowo-dworskiego zachowany park ( ok. 8 ha) typu krajobrazowego z k. XVIII w. i położone w głębokiej dolinie rz. Dobruchny czworaki.
Opuszczając szlak niebieski i dalszą trasę pokonamy szlakiem czarnym. Skręcając w prawo, mijamy park podworski i drogą dochodzi my do wsi Pokrzywianka Górna. Idąc wsią podziwiamy szeroką panoramę ( np. Pasmo Jeleniowskie, klasztor na Św. Krzyżu). Za ostatnimi zabudowaniami opuszczamy szlak czarny. Następnie przecinając trakt z Cząstkowa do Starej Słupi, mijając z prawej źródełko, przecinając potok podchodzimy wąwozem lessowym do lasu pokrywającego Chełmową Górę ( wchodzimy na trasę szlaku niebieskiego). Droga doprowadza nas na wierzchołek gdzie od pomnika kierujemy się w lewo skos. Szerokim łukiem w prawo dochodzimy do brzegu lasu. Widokową drogą dochodzimy do miejsca gdzie z lewej, w pobliżu widoczne jest gospodarstwo. Skręcamy w lewo i miedzą obok niego dochodzimy do trawersującej zbocze wyraźnej drogi. Idziemy dalej w dół, przekraczamy Słupiankę i ścieżką dochodzimy do zabudowań Nowej Słupi. Stąd prosto z drogą dochodzimy do rynku. Miejscowość rozsławiają prowadzone przez naukowców wytopy żelaza, metodą stosowaną przez zamieszkałych Góry Świętokrzyskie . W Muzeum Starożytnego Hutnictwa zabezpieczono stanowisko archeologiczne z 42 kloców żużla pozostałych po piecach służących do jednorazowego wytopu. W centrum osady późnorenesansowy kościół z wczesnobarokowymi portalami w fasadzie. W kruchcie tablice pamiątkowe poświęcone znanym partyzantom -J.Piwnikowi "Ponuremu", S.Rychterowi "Tumremu". ponadto pomnik powstańców 1863 r. i zagadkowa rzeźba kamienna, kobiety w mitrze. Przy parkingu stoi kamienna figura z piaskowca pielgrzyma świętokrzyskiego św. Emeryka.
Kontynuując wędrówkę Drogą Królewską dochodzimy na Św. Krzyż, gdzie koniec wędrówki.

INFORMACJE PRAKTYCZNE
Najdogodniejsze dojazdy Nowa Słupia PKS z Ostrowca Św., Kielc.
 
SZLAK ZIELONY Łagów - Nowa Słupia

Długość trasy na terenie gminy: 5,5 km
Przebieg szlaku przez naszą gminę: 0,0 km Nowa Słupia /305/- 2,0 km Wólka Milanowska- 4,0 km Kobyla Góra/396/ - 5,5 km Leśniczówka Paprocice /320/
l .Peroponowane miejsca odpoczynku: leśniczówka Paprocice, Wólka Milanowska ośrodek wypoczynkowy
2. Atrakcje krajoznawcze: Szlak łączy Pasmo Główne Gór Świętokrzyskich z płd. ciągiem wzniesień od Łagowa.
Początek trasy
Z rynku w Nowej Słupia idziemy drogą wyjazdową w kierunku Kielc, a następnie skręcamy w trakt do Łagowa. Po
chwili schodzimy z niego w prawo i polną dróżką dochodzimy do Wólki Milanowskiej.
Z lewej strony znajduje się WOM z Kielc i płyta pamiątkowa z 29.VI. 1942 r. ludzi rozstrzelanych przez Niemców.
Stąd kierujemy się w lewo, na grzbiet, którym w prawo prowadzi szlak do szczytu Kobylej Góry, tu przecinamy
szlak czerwony po przejściu ok. 300m skręcamy w lewo skos. Idąc nad głęboko wciętą doliną strumienia ( z lewej)
dochodzimy do brzegu lasu gdzie znajduje się Leśniczówka Paprocice.
INFORMACJE PRAKTYCZNE
a) Początek szlaku w Nowej Słupi i Łagowie na przystankach PKS ulokowanych w rynku.
b) Dojazd autobusami PKS i prywatnymi busami do Nowej Słupi z Ostrowca Św. i Kielc.
 
SZLAK CZARNY Nowa Słupia - Góra Szczytniak

Długość trasy na terenie gminy: 14 km

Przebieg szlaku przez naszą gminę: 0,0 km Nowa Słupia /290/ - 3,5 km Góra Chełmowa 7351/ -5,0 km Pokrzywianka Górna /320/ - 7,0 km Grzegorzowice -Dwór /260/ - 8,5 km Grzegorzowice 10,0 km- Wałsnów/260 ml -12,0 km -Stara Słupia -14,0 km Nowa Słupia

1. Proponowane miejsca odpoczynku : Góra Chełmowa, Grzegorzowice 
2. Atrakcje krajoznawcze: Widokowy szlak łączy Nową Słupię z najwyższym szczytem Pasma Jeleniowskiego, dając możliwość różnorodnych wariantów wędrówki w połączeniu ze szlakami: niebieskim, zielonym i czerwonym.

Początek trasy Nowa Słupia.
Miejscowość rozsławiają prowadzone przez naukowców wytopy żelaza, metodą stosowaną przez zamieszkałych Góry Świętokrzyskie . W Muzeum Starożytnego Hutnictwa zabezpieczono stanowisko archeologiczne z 42 kloców żużla pozostałych po piecach służących do jednorazowego wytopu.
Przy parkingu stoi kamienna figura z piaskowca pielgrzyma świętokrzyskiego św. Emeryka. W centrum osady późnorenesansowy kościół z wczesnobarokowymi portalami w fasadzie. W kruchcie tablice pamiątkowe poświęcone znanym  partyzantom - J.Piwnikowi  "Ponuremu", S.Rychterowi  "Tumremu". ponadto pomnik powstańców 1863 r. i zagadkowa rzeźba kamienna, kobiety w mitrze.
Góra Chełmowa-kopulaste, wzniesienie porośnięte lasem mieszanym z udziałem modrzewia polskiego (ponad 200-letnie okazy). Na szczycie poświęcony Marianowi Raciborskiemu, który z gatunku modrzewia europejskiego wyodrębnił odmianę polską. Na zboczach lessowe wąwozy. Chroniony od 1920 r. obszar leśny wchodzi jako enklawa w skład ŚPN.
Grzegorzowice
Malowniczo usytuowany na stoku wzgórza kościół składa się z dwóch części: starszej w stylu romańskim rotundy z półkolistą absydą i dobudowanej od zach. nawy w 1624 r. W absydzie okrągłe okno z odkutym w piaskowcu czwórlistym przezroczem. Wyposażenie w większej części pochodzi z okresu baroku. Z d. zespołu parkowo-dworskiego zachowany park ( ok. 8 ha) typu krajobrazowego z k. XVIII w. i położone w głębokiej dolinie rz. Dobruchny czworaki.

INFORMACJE PRAKTYCZNE
a) Początek szlaku Nowa Słupia przystanek PKS.
b) Dojazdy : Nowa Słupia PKS, prywatne busy z Kielc, Ostrowcu Św. , Starachowice.