Gmina Nowa Słupia położona jest w północnej części województwa świętokrzyskiego i we wschodniej części ziemskiego powiatu kieleckiego. Graniczy z gminami Bodzentyn, Pawłów, Waśniów, Łagów i Bieliny. Jej obszar obejmuje wschodnią część Pasma Łysogór z kulminacją Świętego Krzyża oraz fragment zachodniej części Pasma Jeleniowskiego W północnej części gminy punktem dominującym jest Góra Chełmowa. Znaczna część obszaru gminy leży w strefie obszarów chronionych Świętokrzyskiego Parku Narodowego i Jeleniowskiego Parku Krajobrazowego. Przez tereny gminy przechodzą trzy ważne drogi o znaczeniu ponadlokalnym : droga nr 751 Suchedniów-Ostrowiec Św., droga nr 753 Wólka Milanowska-Wola Jachowa, droga nr 756 Starachowice-Łagów.

Gmina Nowa Słupia zajmuje 8594 ha powierzchni. Obejmuje 20 sołectw i liczy ponad 11 tysięcy mieszkańców. Średnia gęstość zaludnienia na 1 km 2 w gminie Nowa Słupia wynosi 127 osób i jest wyższa od średniej gęstości zaludnienia na 1 km 2 w powiecie kieleckim – 105 osób i w województwie świętokrzyskim – 110 osób.

Największą gęstość zaludnienia zanotowano w połączonych miejscowościach Sosnówka i Osiedle Rudki, gdzie gęstość zaludnienia wyniosła 786 osób/1 km2. Przyczyną takiego stanu jest fakt występowania na tym terenie osiedla zorganizowanego i budowanego na potrzeby byłej Kopalni Pirytu „Staszic” i byłego Zakładu Urządzeń Chemicznych „Metalchem” w Rudkach.

Podstawową funkcja gospodarczą gminy jest rolnictwo. Na ogólną powierzchnię gminy ( 8594 ha ) przypada 5479 ha użytków rolnych, co stanowi 64 % terenu gminy.

Na terenie gminy Nowa Słupia przeważają gospodarstwa o powierzchni od 1 ha do 5 ha, które stanowią 66,28% ogólnej powierzchni użytków rolnych.
Wada : zbyt duże rozdrobnienie gospodarstw nie sprzyjające planowaniu produkcji rolnej towarowej.
Zaleta : możliwość prowadzenia wysokodochodowej produkcji rolnej ekologicznej.
Użytki rolne o powierzchni ponad 15 ha stanowią zaledwie 2,66% ogólnej powierzchni użytków i użytkowane są przez 6 właścicieli gospodarstw rolnych.